Ở Liên Xô, thuật ngữ "trì trệ" bắt nguồn từ báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội Đảng Cộng sản Liên Xô lần thứ XXVII, do Mikhail Sergeyevich Gorbachyov đọc, trong đó nói rằng "sự trì trệ bắt đầu xảy ra trong đời sống xã hội" cả ở kinh tế tới xã hội[3]. Thông thường, thuật ngữ này biểu thị khoảng thời gian kể từ khi Leonid Ilyich Brezhnev lên nắm quyền (giữa thập niên 60) cho đến "perestroika" (nửa sau thập niên 80), được đánh dấu bằng sự suy giảm đều trong tăng trưởng kinh tế và suy giảm năng suất lao động mà không có bất kỳ sự biến động nghiêm trọng nào trong đời sống chính trị trong nước, cũng như sự ổn định xã hội tương đối và mức sống cao hơn những thời kỳ trước (thập niên 1920 - nửa đầu những năm 1960).

Theo một số chỉ số chính thức, sự phát triển của đất nước trong giai đoạn 1964-1986 vẫn tiếp tục. Tuy nhiên, mặt khác, sự phụ thuộc vào xuất khẩu tài nguyên khoáng sản đã dẫn đến thiếu những cải cách cần thiết trong nền kinh tế. Vào giữa những năm 1970, tốc độ tăng trưởng của các khu vực phi tài nguyên của nền kinh tế đã chậm lại đáng kể[4][5][6][7]. Dấu hiệu cho thấy tình trạng tụt hậu ở các khu vực công nghệ cao, chất lượng sản phẩm kém, sản xuất kém hiệu quả và năng suất thấp. Nông nghiệp gặp nhiều vấn đề và Liên Xô đã phải chi rất nhiều tiền để mua lương thực, thực phẩm. Tham nhũng gia tăng đáng kể, và nhiều người bất đồng chính kiến ​​bị truy tố.[8][9][10][11][12][13][14].

Những người ủng hộ việc cho rằng thời kỳ này là "trì trệ" liên kết tới sự ổn định nền kinh tế Liên Xô thời điểm đó với khủng hoảng dầu mỏ những năm 1970.[15]. Theo ý kiến ​​của họ, tình trạng này đã loại bỏ mọi động lực để hiện đại hóa đời sống kinh tế và xã hội của lãnh đạo Liên Xô, điều này càng trở nên trầm trọng hơn do tuổi cao và sức khỏe kém của các lãnh đạo cấp cao. Trên thực tế, các khuynh hướng tiêu cực đang gia tăng trong nền kinh tế, và khoảng cách về kỹ thuật và công nghệ với các nước tư bản phát triển cao ngày càng lớn. Với sự sụt giảm giá dầu vào giữa những năm 1980, một số đảng viên và các nhà lãnh đạo kinh tế đã nhận thức được sự cần thiết phải cải cách nền kinh tế. Điều này trùng hợp với việc lên nắm quyền của thành viên trẻ nhất trong Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô vào thời điểm đó - Mikhail Sergeyevich Gorbachyov. Đồng thời, trong hai năm đầu tiên kể từ khi Gorbachev giữ chức vụ Tổng bí thư (từ tháng 3 năm 1985 đến tháng 1 năm 1987), mặc dù chính thức thừa nhận những khó khăn đang tồn tại, nhưng đời sống của đất nước không có thay đổi đáng kể nào. Giai đoạn này trở thành một kiểu "bình lặng trước cơn bão", "bùng phát" sau Hội nghị Trung ương (Hội nghị toàn thể) tháng 1 năm 1987, tuyên bố "Perestroika" là học thuyết nhà nước chính thức và trở thành điểm khởi đầu của những thay đổi căn bản trong mọi lĩnh vực xã hội.

Andrey Dmitryevich Sakharov đã viết vào năm 1977[16]:

Lịch sử 60 năm của đất nước chúng ta đầy rẫy bạo lực khủng khiếp, tội ác khủng khiếp trong nước và quốc tế, chết chóc, đau khổ, nhục nhã và tham nhũng của hàng triệu người. Nhưng cũng có, đặc biệt là trong những thập kỷ đầu tiên, những hy vọng lớn lao, những nỗ lực lao động và đạo đức, một tinh thần hứng khởi và hy sinh. Giờ đây, tất cả những điều này - xấu xí và tàn nhẫn, bi thảm và anh hùng - đã nằm dưới bề mặt của sự sung túc vật chất tương đối và sự thờ ơ của quần chúng. Một xã hội bệnh hoạn mang tính giai cấp, hết sức hoài nghi và, như tôi tin, nguy hiểm (cho bản thân tôi và cho cả nhân loại), trong đó hai nguyên tắc cai trị: "chủ nghĩa thân hữu" (có nghĩa là "bạn-tôi, tôi-bạn") và sự khôn ngoan giả tạo hàng ngày, thể hiện qua câu nói "bạn không thể dùng trán để xuyên thủng bức tường". Nhưng dưới bề mặt đóng băng này ẩn chứa sự tàn ác hàng loạt, sự vô luật pháp, tước quyền của một công dân bình thường trước chính quyền và hoàn toàn không thể kiểm soát được của chính quyền - cả trong mối quan hệ với người dân của họ và trong mối quan hệ với toàn thế giới, vốn liên kết với nhau. Và chừng nào tất cả những điều này còn tồn tại, thì ở đất nước chúng ta cũng như trên toàn thế giới, không ai được phép tự mãn.